Analiza i interpretacja źródeł

Zadania maturalne polegające na analizie i interpretacji źródeł sprawiają często wiele trudności, w mniejszym bądź większym stopniu. Jednak nie są one nie do wykonania!

W dzisiejszej notce przedstawię Wam krok po kroku jak takie zadania 'ugryźć', na co zwracać uwagę podczas ich rozwiązywania oraz jak formułować ostateczną odpowiedź, a ponadto pokażę jak wykorzystać wszystkie te wskazówki w praktyce.

_______________________________________________________________________________________

Dla Waszej wiedzy bądź ku przypomnieniu, arkusz maturalny z historii składa się z dwóch części:

· część I - testowa - przeważają w niej zadania otwarte krótkiej odpowiedzi. Zazwyczaj dotyczą one różnych rodzajów źródeł: zacytowanego fragmentu źródła historycznego, ikonograficznego, drzewa genealogicznego, mapy, diagramu lub schematu. Możemy spotkać się również z zadaniami typu prawda/fałsz oraz zamkniętymi z jedną poprawną odpowiedzią.

· część II - wypracowanie - w tej części egzaminu należy napisać wypracowanie historyczne na jeden z pięciu tematów (każdy odnosi się do innej epoki). Niektóre tematy zawierają tzw. 'obudowę źródłową'. Oznacza to, że wybierając taki temat jesteśmy zobligowani do odniesienia się do źródeł (po ich wcześniejszej analizie i interpretacji, zatem to bardzo przydatna umiejętność;))

Dziś skupimy się na części I - testowej

____________________________________________________________________________________

1. PRZECZYTAJ POLECENIE!

Zawsze czytaj polecenia do zadań! Zawierają one tzw. czasowniki operacyjne, które warto znać (cała lista czasowników operacyjnych poniżej). Definiują one to, co mamy dokładnie w zadaniu zrobić.

2. ANALIZUJ (CO NAJMNIEJ) DWA RAZY!

Jakikolwiek rodzaj źródła by to nie był - przeczytaj tekst DWA RAZY, obejrzyj ikonografię 'DWA RAZY', prześledź diagram, mapę, drzewo genealogiczne DWA RAZY. 'Pierwsze czytanie' jest zwykłym zapoznaniem się z tekstem źródłowym, dopiero za drugim razem jesteśmy w stanie interpretować, wyciągać wnioski i tworzyć poprawną odpowiedź.

3. SŁOWO KLUCZ I FORMUŁOWANIE ODPOWIEDZI

Bardzo często nawet jeden termin jest w stanie naprowadzić nas np. na wydarzenie o którym mowa w tekście. Podkreślaj takie słowa klucze, a także słowa dla Ciebie niezrozumiałe. Szukaj połączenia między nimi i wnioskuj. Swój tok myślenia formułuj w zwięzłą odpowiedź.

Ważne jest także aby odpowiadać na pytania jeśli takowe zadane jest w poleceniu. Często polecenie formułowane jest w następujący sposób.

PRZYKŁAD:

CZY oba źródła odnoszą się do tego samego wydarzenia? Odpowiedź uzasadnij.

W takim zadaniu należy najpierw odpowiedzieć TAK lub NIE (pytanie zaczyna się od CZY, zatem oczekują od nas odpowiedzi).

Następnie napisz uzasadnienie w postaci wcześniej wspomnianego toku myślenia (pokaż, jak doszedłeś do wniosku, który prezentujesz).

Jeżeli zadanie zawiera dwa źródła lub więcej, zawsze pisz do którego się odnosisz.

PRZYKŁAD:

NIE, źródła nie odnoszą się do tego samego wydarzenia. Źródło 1 prezentuje...(reszta odpowiedzi)..., podczas gdy źródło 2 ukazuje...(reszta odpowiedzi)...

Postępując zgodnie z wyżej wymienionymi wskazówkami pokażesz egzaminatorowi logiczny ciąg Twoich spostrzeżeń oraz udowodnisz w ten sposób, że doskonale zrozumiałeś polecenie, a w konsekwencji - poprawnie wykonałeś zadanie!

________________________________________________________________________________________

Teraz czas na praktykę! (na podstawie zadania ze starożytności)

PRZYKŁAD 1

KROK 1. Przeczytaj uważnie polecenie. Sprawdź co oznacza czasownik operacyjny "ROZSTRZYGNIJ". Następnie przeczytaj uważnie teksty źródłowe po DWA RAZY i podkreśl słowa klucze bądź te, które są nie zrozumiałe.

Słowa warte podkreślenia w tekście 1: miasto, pozbawione okrętów, trzy lata wytrzymywało grozę wojny, miasto ginące, pogrążone w ruinie

Słowa warte podkreślenia w tekście 2: Scypion z Afryki, wjazd do Rzymu we wspaniałym triumfie, wojna Rzymian przeciw Kartagińczykom

KROK 2. Rozszyfruj wydarzenia o jakie chodzi w tekście i przypomnij sobie ich daty. Następnie ustal, które było chronologicznie pierwsze, a które drugie.

W tym przypadku tekst 1 dotyczy III wojny punickiej (lata 149-146 p.n.e.), a tekst 2 - II wojny punickiej (lata 218-202 p.n.e.)

KROK 3. Sformułuj odpowiedź

Moja przykładowa BARDZO CHAOTYCZNA odpowiedź:

NIE, wydarzenie z tekstu 2 nie było konsekwencją wydarzeń z tekstu 1. Tekst 2 opisuje II wojnę punicką (218-202 p.n.e., Rzymianie pod wodzą Scypiona), a tekst 1 - III wojnę punicką (149-146 p.n.e., spalenie Kartaginy). Zatem tekst 2, w którym jest mowa o chronologicznie PIERWSZYM wydarzeniu nie może być konsekwencją chronologicznie późniejszego wydarzenia z tekstu 1.

A Ty jaki masz sposób na zadania źródłowe? Podziel się ze mną swoją opinią!

#matura #maturahistoria #matura2018 #maturahistoriarozszerzona #historiarozszerzona #nowaera #arkuszmaturalny #analizaiinterpretacja #maturazhistorii